Energia fizyczna to znacznie więcej niż to, co intuicyjnie rozpoznajemy jako siłę mięśni, liczbę przespanych godzin czy ogólną wydolność organizmu. To nie tylko „bycie w formie” czy w dobrym zdrowiu. Energia fizyczna jest złożonym zbiorem procesów biologicznych, które w sposób bezpośredni kształtują nasze zdolności poznawcze, odporność emocjonalną oraz umiejętność podejmowania racjonalnych decyzji. Można powiedzieć – używając metafory – że energia, którą odczuwamy na poziomie ciała, tworzy swoisty „kontener”. To on utrzymuje i reguluje nasze emocje, stres i napięcia, a także pozwala przetwarzać ogromną liczbę bodźców i informacji, które każdego dnia do nas docierają. Jeśli ten kontener działa sprawnie, jesteśmy w stanie korzystać z własnej wiedzy, doświadczenia i talentów w pełnym wymiarze. Jeśli jednak jego pojemność jest osłabiona – nawet najlepsze kompetencje nie będą w pełni wykorzystane.
Dział: Mental health
Większość osób aktywnych zawodowo narzeka na permanentny brak czasu i wysoką presję, jaką czują w swojej organizacji. Jest to wypadkowa nie tylko liczby zadań, spotkań, e-maili czy zmienności priorytetów, lecz także coraz bardziej odczuwalnych cięć kosztów. To, co przed chwilą robiły trzy osoby w zespole, dziś robią dwie. Doświadczamy dużego przyspieszenia tempa pracy, które rzadko kiedy przekłada się na wyższą jakość czy systematyczny, długotrwały wzrost efektywności działania.
Temat wypalenia zawodowego, odmieniany przez wszystkie przypadki, nie schodzi z agendy. W oczekiwaniu na rzeczywiste wdrożenie w Polsce klasyfikacji ICD-11, organizacje przygotowują się do partnerskiego dialogu o wypaleniu. W dialogu tym niedługo wybrzmi pytanie o rzeczywistą, organizacyjną współodpowiedzialność za skutki mentalnych, emocjonalnych i fizycznych przeciążeń, których doświadczają pracownicy, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki biznesowej rzeczywistości od czasu pandemii COVID-19.
Wspieranie obszaru mental health i wellbeing w wielu organizacjach rozważane jest przede wszystkim na poziomie strategicznym, a dyskusje, w których uczestniczę, dotyczą m.in. kwestii takich jak granice wsparcia organizacyjnego czy zasadność i cele współpracy ze specjalistami zdrowia psychicznego. Przez działania strategiczne rozumieć można m.in. realizowanie kampanii zwiększających świadomość znaczenia profilaktyki zdrowia psychicznego, tworzenie i rozbudowywanie zasobów wiedzy – np. platform integrujących produkty szkoleniowe i materiały psychoedukacyjne – czy rozwój systemów EAP (Employee Assistance Program) i zwiększanie dostępności usług związanych z opieką zdrowotną.
Początek roku to moment, który naturalnie sprzyja refleksji i planowaniu. W kontekście organizacyjnym może być impulsem do weryfikacji dotychczasowych argumentów, przyjętych założeń oraz stosowanych narzędzi w obszarze zdrowia psychicznego i well-beingu. Liderzy oraz zespoły HR coraz częściej zdają sobie sprawę, że wspieranie tych obszarów to nie tylko wyraz odpowiedzialności społecznej, ale także realna inwestycja w efektywność biznesową organizacji. Jednak w codziennym pędzie, pełnym priorytetów i list zadań, rzadko kiedy znajduje się czas na dogłębną analizę dostępnych danych i raportów. A jest ich coraz więcej, ponieważ zdrowie psychiczne i dobrostan to dzisiaj dwa duże obszary specjalizacji, które wymagają zarówno wiedzy, jak i strategicznego podejścia opartego na liczbach i danych.
Jak często zauważasz, że pracujesz więcej, jednocześnie mając przytłaczające poczucie, że czas „przelatuje przez palce” i nie czując zadowolenia pod koniec dnia? Paradoks dzisiejszej produktywności polega na tym, że bardzo chcemy robić to, co do nas należy, i to najlepiej, jak potrafimy, ale pracujemy według starych schematów, które nie gwarantują oczekiwanych efektów. Nie weryfikujemy, czy nasz styl pracy jest optymalny do dzisiejszych wymagań, liczby zadań i wyzwań. I nawet jeśli osiągamy założone cele, to dzieje się to zbyt często bardzo dużym fizycznym i psychicznym kosztem.
Pytanie, jakie warto sobie zadać, podsumowując bieżący rok brzmi: jak pracować efektywnie, osiągać sukcesy i jednocześnie mieć poczucie dobrostanu i spokoju wewnętrznego?
Z artykułu dowiesz się:
Killery produktywności – jak sobie z nimi radzić?
Jak multitasking wpływa na nasz układ nerwowy?
Ryzyko związane ze zdrowiem psychicznym pracowników i liderów może rodzić lub wzmacniać ryzyko biznesowe. Kryzys psychiczny lub obniżona kondycja psychofizyczna jednej osoby w zespole może tworzyć opóźnienia w projekcie lub chwilowo hamować proces realizacji ważnego zadania. Mogą pojawiać się nieporozumienia i konflikty między pracownikami, uwikłania w sytuację prywatną danej osoby czy nierówności pod kątem ilości pracy. Zwykle jednak w takiej sytuacji następuje czasowe przekierowanie i rozproszenie uwagi zespołu na sprawy niezwiązane z pracą. Można też obserwować czasowy spadek motywacji do zajmowania się zadaniami zawodowymi, opór przed dodatkowym zaangażowaniem. W zależności od sytuacji, czasu jej trwania i okoliczności, takie spowolnienie może wzmacniać ryzyko biznesowe poprzez pojawianie się błędów, które trudno będzie naprawić, szczególnie jeśli kryzysu doświadcza osoba zarządzająca lub wysoko wyspecjalizowany ekspert.
Działania podejmowane w ostatnich latach w ramach projektów well-being w polskich firmach przypominają trochę proces leczenia. Oferują skuteczne „leki” na stres, zmęczenie, niepokój, czyli warsztaty antystresowe, relaksacyjne, mindfulnessowe, a nawet jogę w pracy, konsultacje z dietetykiem, dostęp do opieki medycznej, webinary z funkcjonowania mózgu, efektywności osobistej, odpoczywania czy dni zdrowia.
Nagłe spadki efektywności pracowników to zjawisko powszechne w organizacjach, które podlega informacji zwrotnej, ale rzadko kiedy bardziej złożonej procedurze działania. Są jednak sytuacje, w których brak szybkiego zauważenia niepokojących symptomów i zachowań, zrozumienia ich przyczyn oraz mądrego, osadzonego w strukturze procesu reagowania, rodzi potężny kryzys w obszarze mental health u pracownika. Jeśli do niego dochodzi, zaangażowany jest wtedy nie tylko pracownik doświadczający trudnej sytuacji oraz jego lider, lecz także zespół i dział HR. Koszty związane z czasowym obniżeniem produktywności, spadkiem morale i zaangażowania zarówno samego specjalisty, jak i jego otoczenia, są na tyle wysokie, że szybkość i precyzja reagowania jest tu niezwykle ważna. Co zatem warto obserwować, na co zwrócić szczególną uwagę, kiedy pracownik nagle zmienia swoje zachowanie?
Wypalenie zawodowe jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Praca z nim stała się jednym z głównych priorytetów ekspertów HR. Temat ten jest adresowany zarówno w ramach programów well-being, jak i inicjatyw z obszaru mental health, częściej jako forma reakcji na pojawiające się objawy już istniejącego problemu, niż prawdziwej pracy u źródła. Patrząc na statystyki wypalenia i zmęczenia pracowników oraz wyzwania biznesowe i rynkowe, przed którymi stoi dziś większość firm, warto szukać i wdrażać rozwiązania, które w dłuższej perspektywie czasowej realnie przełożą się na efekt, w postaci zmiany kultury pracy. Żeby to było jednak możliwe, konieczne jest dobre rozpoznanie mechanizmów oraz sił, które wspierają rozwój wypalenia w organizacjach, oraz tych, które go realnie hamują.
Well-being jest (nie)ważny? Strategiczne podejście, któremu nie można powiedzieć w organizacji „nie”
„Chcemy ruszyć z projektem na wiosnę, ale nie może mieć w nazwie well-being. Wszystko, co well-beingowe, jest u nas pierwsze do ścięcia” – takie zdania prawdopodobnie padają dziś w wielu organizacjach w Polsce. Każdy z nas czuje, że rynek jest teraz niezwykle wymagający, a większość organizacji doświadcza obecnie ogromnych zmian. Ponadto nowe trendy, które jeszcze kilkanaście miesięcy temu były prezentowane na konferencjach, dziś coraz silniej oddziałują na naszą codzienność. To wszystko powoduje, że w firmach przywiązuje się bardzo dużą wagę do ponoszonych wydatków i inwestycji i sprawdza każdą wydaną złotówkę.
Praca nad wzmacnianiem odporności psychicznej jest pracą nad poszerzaniem świadomości. Co to znaczy poszerzać świadomość? To znaczy obserwować siebie. Zauważać swoje sposoby myślenia, reagowania i postępowania w różnych sytuacjach.