Sprzymierzeńcy i wrogowie wypalenia zawodowego. Jak wejść na poziom meta w well-beingu i tworzyć skuteczne systemy profilaktyki wypalenia w organizacji?

Zmęczenie vs. wypalenie. Z czym dokładnie mamy problem? 

Zajmując się tematem wypalenia, warto odróżnić go od strefy wypalenia, uczucia zmęczenia, chronicznego zmęczenia, które jest najtrudniejsze do zdiagnozowania czy poczucia alienacji. Zakresy tych czterech stanów częściowo na siebie nachodzą, przez co zwykle mylnie traktowane są jako wypalenie zawodowe. 
Wypalenie zawodowe to zespół objawów, których podłożem jest przewlekłe przemęczenie i nadmierne zaangażowanie w pracę, nieprzynoszące subiektywnie postrzeganych korzyści, oraz długotrwałe przeciążenie związane ze stresem zawodowym. Terminu „wypalenie” (ang. burnout) jako pierwszy użył w 1974 r. amerykański psychiatra Herbert J. Freudenberg, określając go jako „stan zmęczenia czy frustracji wynikający z poświęcenia się jakiejś sprawie, sposobowi życia lub związkowi, co nie przyniosło oczekiwanej nagrody” (za: Sęk 2009, s. 35). Wypalenie „(…) krystalizuje się powoli, przez dłuższy okres przeżywania ciągłego stresu i angażowania całej energii życiowej”. W efekcie wywiera negatywny wpływ na motywację, przekonania i zachowanie. Definiując wypalenie, warto odnieść się do definicji badaczki Christiny Maslach. Według niej wypalenie zawodowe to „psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji oraz obniżonego poczucia dokonań osobistych, który może wystąpić u osób, które pracują z innymi w pewien określony sposób” (2009, s. 15). 
Te trzy komponenty warunkują pojawienie się wypalenia zawodowego i odróżniają go od innych stanów psychologicznych, takich jak zmęczenie, chroniczne zmęczenie, bycie w strefie wypalenia czy poczucie alienacji, czyli społecznego wyobcowania. 
Zmęczenie to zmniejszona zdolność do wykonywania czynności na pożądanym poziomie z powodu wyczerpania siły psychicznej i/lub fizycznej. Zmęczenie jest naturalnym stanem fizjologicznym, który jest konsekwencją aktywności umysłowej i/lub fizycznej. Aby zniwelować objawy zmęczenia i powrócić do pełnej zdolności do pracy, pot...