Zakaz konkurencji

W myśl art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy, do obowiązków pracownika należy m.in. dbanie o dobro zakładu pracy, ochrona jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Jest to więc ustawowy obowiązek lojalności pracownika wobec pracodawcy.

Zakaz konkurencji polega na powstrzymywaniu się od działań konkurencyjnych wobec swojego pracodawcy przez określonego pracownika. Pracownik powinien powstrzymywać się od działalności, która godzi w interes pracodawcy, nawet jeśli nie podpisano umowy o zakazie konkurencji.

Szczegółowe zagadnienia dotyczące zawarcia umowy zakazu konkurencji zostały wskazane w dziale IV, rozdział IIa Kodeksu pracy. Rozróżniono w nich dwie możliwości sformalizowanego zakazu konkurencji:

• w trakcie trwania stosunku pracy,
• po ustaniu stosunku pracy.

Nie ma przy tym żadnego specjalnego wzoru. Jest jednak jeden ważny warunek podpisania takiego dokumentu: pracownik musi wyrazić zgodę na powstrzymywanie się od podejmowania konkurencyjnych działań wobec swojego przełożonego. Nie można zatem nikogo zmusić do przestrzegania zakazu konkurencji.

W przypadku gdy pracownik odmówi podpisania umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy lub po jego zakończeniu, wówczas taka odmowa może być z kolei podstawą do wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę, który np. może podejrzewać, że pracownik chce zmienić miejsce pracy i uzasadni to utratę zaufania. Z drugiej zaś strony, odmowa podpisania takiej umowy nie może być podstawą do wypowiedzenia stosunku pracy, jeśli jej postanowienia są niezgodne z prawem lub np. kara umowna po ustaniu zatrudnienia jest 
rażąco wysoka.

Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy

Według zapisów art. 1011 k.p, w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. W tym przypadku umowę o zakazie konkurencji można zawrzeć już w momencie podpisywania umowy o pracę (np. jako odrębny punkt) lub w każdym czasie trwania stosunku pracy. Co więcej, takie zobowiązanie można podpisać z każdym pracownikiem, nie ma przy tym żadnych ograniczeń. W przeciwieństwie do umowy o zakazie konkurencji obowiązującej po ustaniu stosunku pracy, przepisy Kodeksu pracy nie przewidują dla pracownika z tytułu...