Co zrobić z wypaleniem zawodowym pracowników? Zacznij od testu

2022 rok to rok wypalenia zawodowego

O stresie i wypaleniu zawodowym mówi się dużo – nie bez powodu. Dzieje się tak ze względu na rosnącą świadomość społeczeństwa, które nie chce godzić się na życie w ciągłym stresie i dlatego poszukuje dostępnych narzędzi oraz sprawdzonych rozwiązań pomagających obniżyć jego poziom. 2022 rok to rok wypalenia zawodowego. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zadecydowała o wpisaniu wypalenia zawodowego do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 w 2019 r. Nowa klasyfikacja obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku. Oznacza to, że wypalenie zawodowe uznawane jest za syndrom wpływający na stan zdrowia pracownika. Według badań, gdyby pracownicy mogli skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, zrobiłoby to aż 64,1% osób deklarujących pierwszy symptom wypalenia zawodowego. W praktyce zespoły osłabiłyby się i straciły na jakiś czas ponad połowę ludzi. Choć w tym roku pracownicy nie mogą pójść na zwolnienie lekarskie z powodu wypalenia zawodowego, pracodawcom zaczyna zapalać się czerwona lampka. 
 

Po czym poznać, że pracownik doświadcza wypalenia? Jakie są symptomy wypalenia?

Zazwyczaj zaczyna się tak samo. Przychodzimy do nowej pracy pełni optymizmu, energii, chęci, pomysłów. Pracujemy na pełnych obrotach, chcąc zdobyć awans, mieć większą pensję, uznanie, szacunek społeczny. I tak dopada nas pierwsza faza wypalenia, czyli pracujemy udowadniając innym i sobie własną wartość. Bierzemy na siebie nadmiar obowiązków, zadań, nie umiemy postawić jasnej granicy i zadbać o swoje potrzeby. Później pojawiają się kolejne fazy, np. stawiamy na pierwszym planie wymagania otoczenia. W pewnym momencie dochodzi do zaburzenia własnej percepcji i uruchomienia mechanizmów wyparcia. Narasta w nas poczucie wrogości w stosunku do otoczenia, mamy ochotę uciec. Izolujemy się. Mamy poczucie, że nie ma dla nas miejsca, że nie ma już nas, naszych marzeń, potrzeb. Czujemy wtedy często lęk, pustkę, silne wyczerpanie, rozpacz, obniżenie nastroju. Możemy nawet popaść w depresję, jeśli równolegle nie zadbaliśmy o inne obszary życia, z których możemy czerpać radość. A najczęściej jest tak, że wpadając w wypalenie zawodowe, zaniedbujemy dom, rodzinę, przyjaciół, hobby. Tracimy równowagę pomiędzy ponoszonym nakładem pracy podczas wykonywania swoich obowiązków zawodowych a ogólną satysfakcją z życia. Zanika też szacunek dla samego siebie i zaangażowania, które wykazywaliśmy wcześniej. Wypalenie dotyka sfery zarówno wyczerpania fizycznego, emocjonalnego, jak i psychicznego. 

Problem pracownika staje się problemem pracodawcy

Przepracowani i zmęczeni pracownicy chcą nauczyć się zarządzać swoimi emocjami oraz dowiedzieć się, jak można rozładować napięcie towarzyszące im na co dzień w pracy. Niestety, nie zawsze mają taką możliwość. Część z nich nie może pozwolić sobie na wizytę u psychologa czy udział w zajęciach mindfulness ze względu na sytuację finansową, czy brak czasu po pracy na angażowanie się w dodatkowe aktywności. I tutaj pojawia się przestrzeń, którą w sposób wartościowy może zagospodarować odpowiedzialny pracodawca. Prawdą jest, że pracownicy wybierają konkretne miejsce pracy ze względu na gratyfikację finansową i konieczność zapewnienia sobie i swojej rodzinie tego, co niezbędne. Rozpędzają swoje kariery, a nawet jeśli pracują z pasją i zaangażowaniem, prędzej czy później zderzają się z problemami i rzeczywistością, która z biegiem czasu hamuje i gasi ich zapał. Zarządzanie stresem przekłada się na zdrowie, jakość życia oraz wydajność w pracy, dlatego powinno zostać wpisane w obszar zainteresowań każdego pracodawcy. Na szczęście firmy świadome wagi problemu, jakimi są walka ze stresem i zapobieganie wypaleniu zawodowemu, podejmują realne kroki wspierające pracowników. 

Jestem pracodawcą – co mogę zrobić dla swoich pracowników?

W pierwszej kolejności warto zadbać o komunikację w firmie. Ważne, żeby budować atmosferę zaufania w rozmowie o kondycji psychicznej oraz informować, że zdrowie psychiczne pracowników jest bardzo ważnym obszarem polityki firmy. Pracodawcy nie są pozostawieni sami sobie – mogą korzystać z pomocy specjalistów i wspólnie odpowiadać na potrzeby pracowników w tym zakresie. Organizacje chętnie współpracują z ekspertami, z którymi realizują spotkania poświęcone edukacji zdrowotnej. Partnerem w rozmowie i organizacji takich warsztatów jest Instytut Psychologii Stresu, który przeprowadził szereg wydarzeń dla różnych grup zawodowych, w tym:

• warsztaty dla pracowników firmy informatycznej, podczas których uczestnicy poznali kilka metod obniżenia poziomu stresu, skutecznego zarządzania emocjami, podstaw rozładowania napięć przez ruch i śmiech;
• roczny program redukcji stresu dla Mleczarni 
  Turek – sesje Mindfulness i Redukcji Stresu online oraz stacjonarnie, gdzie pracownicy nauczyli się, jak budować i wzmacniać swoje wewnętrzne zasoby;
• warsztaty z Redukcji Stresu, przepisów i norm, dobrych praktyk i konkretnych narzędzi do wspierania swoich pracowników i klientów dla firm Kärcher i BHP Pulsar;
• warsztaty dla urzędników Rawy Mazowieckiej i pracowników oświaty, mające na celu pokazanie, jak obniżać poziom stresu i przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu.

Nie można zapominać o tym, że pracownicy chętniej wybierają pracodawców odpowiedzialnych, świadomych problemów pojawiających się w zespołach, z jakimi trzeba mierzyć się na co dzień oraz proponujących benefity, odwołujące się również do sfery psychologicznej. Dzięki znajdywaniu balansu pomiędzy pracą a życiem prywatnym i osiągnięciu równowagi, nasze samopoczucie się poprawia. Odczuwamy wyższy poziom satysfakcji z życia i potrafimy sami znaleźć motywację do działania, także w pracy. Możliwości wspierania pracowników w temacie dbania o zdrowie psychiczne jest wiele.
 

W katalogu dostępnych opcji i warsztatów, z których mogą skorzystać firmy i ich pracownicy, znajdują się:

• warsztaty z redukcji stresu,
• szkolenia z redukcji stresu,
• warsztaty z przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu,
• wsparcie antystresowe,
• tantra w pracy,
• masaż relaksacyjny w pracy.

Co ja mogę zrobić dla siebie?

Pomoc pracodawcy w radzeniu sobie ze stresem i wypaleniem zawodowym jest nieoceniona. Jednak nie można zapominać o tym, co my sami możemy zrobić dla siebie, żeby nauczyć się panować nad stresem i emocjami. Relaksacja z muzyką na żywo, czy warsztaty w ruchu, gdzie uczymy się odreagować przez ciało to ciekawe i cieszące się zainteresowaniem propozycje, dzięki którym można odnaleźć siebie i odreagować stres po całym dniu pracy. Instytut Psychologii Stresu zaprasza od października do udziału w bezpłatnych medytacjach w ciszy oraz do zapoznania się z pozostałymi propozycjami dedykowanymi osobom szukającym sposobu na radzenie sobie ze stresem. Jeśli wybierzesz coś dla siebie z oferty Instytutu Psychologii Stresu, jednocześnie wspierasz fundację i realizowane przez nią cele.  
 

Artykuł przygotowano w ramach projektu Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Centrum KLUCZ.