Niezwiązkowe przedstawicielstwa pracowników

Już w treści polskiej Konstytucji, a precyzyjnie w treści art. 59 ustawy zasadniczej, zagwarantowano wolność zrzeszania się m.in. w ramach związków zawodowych. Co więcej, z mocy tego samego aktu przyznano związkom zawodowym prawo do rokowań, w tym do wszczynania i prowadzenia sporów zbiorowych, a także do zawierania układów zbiorowych pracy oraz innych porozumień. Konstytucja wskazuje również wprost, że związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu, a ograniczenie prawa do strajku musi mieć mocną podstawę prawną. Szczegółowe rozwinięcie powyższych kardynalnych uprawnień zawierają Kodeks pracy oraz ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych i o związkach zawodowych. Ten ostatni akt jest też podstawą licznych innych uprawnień związków zawodowych, np. do szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy działaczy związkowych, zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia oraz żądania określonego w przepisach katalogu informacji. W przepisach nie ma prawie żadnych ograniczeń co do powstawania oraz zrzeszania się w związkach zawodowych, ale praktyka pokazuje, że w ostatnich dekadach poziom uzwiązkowienia w Polsce wynosił zwykle kilkanaście procent pracowników. Powyższe w praktyce oznacza, że zarówno u większości pracodawców w Polsce nie działają związki zawodowe, jak i to, że jedynie zauważalna mniejszość wszystkich pracowników jest członkami związków zawodowych. Dlatego też tym ważniejsze jest to, jak wygląda sytuacja reprezentowania interesów pracowników u pracodawców, gdzie związki zawodowe nie działają. Warto więc przyjrzeć się rozwiązaniom wprowadzonym przez...